O le a ma pe faapefea ona afaina ai le ola maloloina o se talavou?

O tagata matutua uma lava o le a manatua pea lena taimi matagofie o le olaga ao talavou o ia. O le talavou o se taimi sili ona faigata i olaga o tagata, pe a tutupu suiga tetele, i le tulaga faaleagaga ma faaletino o se tagata. O le a le lagona o se talavou i le taimi nei?

A o tamaitiiti, sa ia te ia mea taalo e sili ona fiafia i ai, o le olaga fiafia ma leai se lagona, na mafai ona taufetuli faʻatasi ma uo i luga o le auala, taʻalo ae le mafaufau i se mea. Ae o tausaga ua mavae, ma ua faafuasei lava ona suia se mea, o se talavou e le fiafia i mea uma ua leiloloa, ua i ai isi mea e fiafia i ai, ua ia maua ni uo fou, ua pau lona alofa, ma ua matua ese lava le lalolagi mo ia. O se talavou ua le o toeititi, ae e le o se tagata matua, o se tagata le lelei. I lenei vaitau, e manaʻomia e le tamaititi le lagolagosua mai tagata matutua: mātua, aiga, faiaoga, tagata faʻataʻitaʻi ma na o ni tagata masani. E tatau i le talavou ona lagona o lona manatu ma ona mafaufauga e faia ma le faʻaaloalo, na o le taimi lava lena o le a ia maua ai le maualuga o le taua o le tagata lava ia lea e mafai ai ona ausia ana sini.

Ou te fia mafaufau i auiliiliga auiliili ma pe faapefea ona afaina ai le ola maloloina o se talavou, e le gata i le mafaufau ae faaletino. O le faafitauli o le soifua maloloina o le mafaufau o se tasi lea o faafitauli e sili ona taua ma ogaoga o le sosaiete. O faʻasalaga i le soifua maloloina o le mafaufau o le taulealea e mafai ona oʻo atu ai i ni aʻafiaga ogaoga: vavaeeseina, aveeseina mai le sosaiete, amio le talafeagai, atuatuvale, agaleaga i uo ma matua, sauā i manu, ola ma le tele o isi faafitauli. O le mea lea, e taua tele i matua le gauai atili atu ia latou fanau talavou, ia fesootai ma i latou, ia fiafia i mea latou te fiafia i ai, miti ma manaoga. O se faatosinaga tele i mafaufauga o se talavou e mautinoa lava le aafia i le siosiomaga: mafutaga ma uo, tagata aʻoga, matai, faiaoga ma aiga. I le talavou, o tamaiti e masani lava ona i ai ni uiga leaga, e mamaʻi manuʻa. O le mafuaaga lena e tatau ai ona faʻamalosia le tamaititi, faʻaaloalo i ona faanaunauga ma avea ma ana uo.

O le isi mea e aʻafia ai le ola maloloina o se talavou o le matamataina o ata tifaga, faʻasalalauga, fiafiaga i taaloga vitio, musika. O le le mautonu o le popolega o se talavou e mafai ona aumaia vaaiga o faiga sauā, sauaga, vaaiga o se natura vavalalata. Ma e tatau foi ona iloa, o le a le ituaiga musika e fiafia i ai se talavou, pe oi ai ni uiga mataga ma upu taufaaleaga. E taua le vaʻaia po o le fea taaloga vitio a le talavou e tuʻuina atu i ai, ma pe o le a latou taʻitaʻi atu i lona le atoatoa o le mafaufau.

E taua tele le iloa poʻo le a faapefea ona aafia ai le ola maloloina o se talavou i lenei vaitaimi faigata mo ia.

Muamua lava, e aʻafia ai le ola maloloina o se talavou i meaʻai. I lenei vaitau, e manaʻomia e se tino ola e maua se aofaiga faapitoa o vitamini, faʻapea foʻi ma proteins gaʻo, gaʻo ma gaʻo. Afai ei ai le le lava po o le tele o soʻo se mea i totonu o le tino o se talavou, e mafai ona tulaʻi mai faafitauli tau le soifua maloloina. O le tele o taimi, o loʻo i ai i le tauleʻaleʻa paʻu o le mamafa, le lava o le calcium poʻo soʻo se vaitamini (lea e oʻo atu ai i le paʻu o le paʻu, fao fagu ma le paʻu o le ulu), o meaʻai, siama ma paʻu ma isi faʻamaʻi. O le mea lea, e taua tele le aofia ai i le taumafa a se tamaititi uma vitamini tatau ma vailaʻau mo lona atinaʻe atoa.

O le tele o amioga masani ei ai le tele o aafiaga i le soifua maloloina faaletino o tama talavou uma, o le mea masani o le ulaula, ava malosi, vailaau oona ma vailaau faasaina. O le oʻo atu i totonu o se siosiomaga le lelei poʻo se kamupani lea e ulaula ai, inu poʻo inu fualaau, o se talavou e le manao e avea o se "mamoe uliuli" ma taumafai mea leaga mo lona tino. Ona oso ai lea ma avea ma se mausa, lea e tau atu i taunuuga faanoanoa. O le taulealea o se mea ua fai ma vaisu, lea e mafai ona oo atu ai i faafitauli ogaoga o le soifua maloloina, ma sili atu ona leaga, le oti. O le mea lea, e tatau ona faia ni talanoaga faapitoa ma talavou e uiga i le matautia o le ulaula tapaa, ava malosi ma fualaau faasaina, tuuina atu ia i latou ni faataitaiga mai le olaga, ma ia mataʻituina o latou siosiomaga, lea latou te faʻaaluina ai o latou taimi avanoa. I le tele o tulaga, o amio leaga e maua e na tupulaga talavou o loʻo le faia se mea i lo latou taimi avanoa. E taua le faʻamautinoa e iai a latou mea e fiafia i ai, o le a aoga mo tupulaga talavou le asiasi atu i lio. I se tulaga lautele, e manaʻomia e se talavou ona maua ni galuega e fiafia ai, ave faʻataʻitaʻi ma faʻaalia ana taleni uma.

O le isi itu taua tele o aʻoaʻoga tau feusuaiga a talavou. O fegalegaleaiga o le Mutuale ma le isi itupa, faapea foi fegalegaleaiga vavalalata, e tele sona aafiaga i le soifua maloloina o le talavou. E tatau ona faʻatupu i totonu ia te ia se uiga faaalia lelei i se olaga ola maloloina, talanoa e uiga i le puipuiga o le soifua maloloina o fanau, ma fefaasoaaʻi ma le fanau talavou faamatalaga e uiga i suiga i le tino ao talavou, faapea foi ma le fuafuaina o aiga. E manaʻomia foʻi e le tauleʻaleʻa ona nofouta i faʻamaʻi faʻamaʻi pipisi i feusuaiga, e pei o le AIDS, syphilis ma le tele o isi. E taua tele le lapataʻiina o se talavou o le vave feusuaʻi, ma talanoa foi e uiga i togafitiga faʻaipoipo.

Ma mulimuli ane ou te fia iloa o loʻo taumafai talavou e tutoʻatasi ma e le faʻafeiloaʻi pe a latou naunau tele io latou lava olaga. O le mea lea, taumafai e avea ma se uo lelei mo se "tamaititi", aua e te uunaiina o ia ma ia leai se faamasinoga e taumafai e tuuina atu lou manatu ia te ia. O le auala sili o se fesoʻotaʻiga faigofie. Fesootai ma se talavou i se siosiomaga filemu, e aunoa ma le siiina o lona leo, o le a ia lagona le talitonu ia te oe ma o le a le fefe e faasoa atu ia te oe le sili ona vavalalata. Ma o oe, i le isi itu, o le a mafai ona e taitaia se talavou i le itu sao, tuuina atu fautuaga, faamatala se tala mai le olaga pe na o le talanoa atu i le loto.