O le taua o lenei taumafataga o loʻo mulimuli mai. O le taumafataga o Ornish e matuā faʻamalamalama lelei lava le fausaga o meaʻai. O meaai e aofia ai gaʻo mama ma cholesterol e tatau ona faatapulaa. O mea nei e pei o le suka, ava malosi, meli, ma isi. E tatau ona e taulai atu i le 'ai o meaʻai mai le togalaau. O lenei fualaau, tao mai le falaoamata ma fatuga atoa, ma isi. O nei mea taumafa e tamaoaiga i gaʻo vailaau. O vailaau faʻataʻavalevaʻa faigofie e maualuga tele i le kalori, talu ai o loʻo aofia ai sina vaega tele o meaʻai ma le fiber.
O le fua faatatau lelei mo lenei taumafataga o le 70 pasene o carbohydrates, 20 pasene le porotini ma le 10 pasene gaʻo. E tusa ai ma fuainumera, faatasi ai ma le masani a tagata Amerika, o lenei fua faatatau e 30 pasene, 25 pasene, 45 pasene, i le faasologa. I le faaopoopo atu i suiga i mea taumafa, pe a faia se taumafataga e tusa ai ma le auala a Ornish, e tatau i se tasi ona lafoaia amioga leaga ma amata ona taalo i taʻaloga.
O le taumafataga e faʻaitiitia ai le mamafa o le tino o le Dr. Dean Ornish e leai se faʻataunuʻu faʻapitoa o calorie, ae o se mea e faʻatau ai meaʻai. I lona manatu, o le aoga lea o le leiloa o le mamafa.
I luga o lenei mataupu faavae o Ornish na tufatufa uma ai mea taumafa i vaevaega e tolu:
- Mea e mafai ona faʻaaoga e aunoa ma ni tapulaa. E aofia ai: legumes (lentils, peas, soya, pi, fatu fatu fatu); saito (araisa, avo, saito, buckwheat, karite, millet); fualaau faisua (broccoli cabbage, pepa suamalie, tamato, kukama, kāloti, zucini, eseese lanu); vine ma fualaau aina (moli, meloni, pineapple, strawberries, pi, blueberry, fusi, apu, cherry).
- O oloa ia e mafai ona faʻaumatia, ae i ni vaega laiti. O lenei mea e maualalo le gaʻo susu (yogurt, susu, sisi, kulimi kirimoli). O lenei vaega o oloa e aofia ai foi ma le suka, e aunoa ma le suka, fuamoa moa ma fuʻa.
- Meaʻai e faʻasaina e le taumafa mo le taumafa. I le taimi nei, o Dr. Ornish e taʻua uma oloa o loʻo iai i le tasi vaega sili atu ma le lua kalama o le gaʻo. O ituaiga uma o aano o manu (mumu ma le paʻepaʻe manu, taʻaloga) e faasaina. O suauu eseese, gaʻo, margarines ma mayonnaise e matua faasaina. Mai meaʻai susu e le mafai ona e 'ai sisi, meaʻai e leʻi puipuia. O lenei vaega o oloa e aofia ai fatu, fatu, ava malosi, yolks egg, olives, avocados and olives.
Aua nei faatagaina le suka, ma meaʻai o lo o aofia ai i ni aofaiga tetele. O laʻau suamalie, jams, jam, mea faʻafiafia. Taofia faasaina ma le vevela.
Afai e te le faʻatusalia le ola e aunoa ma nei oloa, e tatau ona e faʻaitiitia le faʻaaogaina.
Le aoga o lenei taumafataga:
- Muamua, a faʻaaoga nei metotia, o le maualuga o le cholesterol i le toto e faʻaititia. O lenei, i le itu, e taofia ai le fesuiaiga o toto toto. O lenei maʻi e taʻua o le atherosclerosis. O lenei taumafataga o le a aoga i tagata e maua i le cardiovascular diseases, maualuga maualuga ma le maualuga o le cholesterol i totonu o le toto. Pe a mate i luga o lenei taumafataga, ia manatua: o le lanu papaʻe o meaʻai e faʻaputu le maualuga o le kulukose i totonu o le toto. Aua le aveʻesea i pasta, gaʻo, sugar, masima, falaoamata. I le maualuga o le kulukose, o le pancreas e maua ai le insulin. I le taimi lava e tasi, o calories e liu gaʻo. O lenei mea e faʻapupulaina ai le avanoa e atherosclerosis.
- Lona lua, a o tausia le matelaina, o le aʻafia o le maʻisuka, maʻi cardiovascular, strokes, ma isi gasegase talafeagai e tele le gaʻo i le tino ua faʻaititia.
- Lona tolu, o le taimi e 'ai ai e le faʻapulaaina. Ua faatagaina oe e 'ai i soo se taimi. Ae i le tulaga o le tausisia o nisi oloa. E taofia ai le atuatuvale ma le fafagaina.
- Fa, o oloa e faʻatagaina e le Ornish taumafa ei ai le tele o fiber i la latou tuufaatasiga. Latou te faʻaitiitia le lagona o le fiaʻai ma o le mea e tuleia ai le paʻu o le mamafa.
- Lona lima, e le maua ai ni tau tupe taua.
Mea le lelei o le taumafataga:
- Muamua, o se taumafa umi o taumafa ma meaʻai e maualalo le gaʻo e mafai ona mafua ai le le lava o gaʻo gaʻo taua. E mafai e lenei ona faʻagesegese ai le faʻaaogaina o vitamini, gaʻo-soluble.
- Lona lua, e leai se puipuiga o le gaʻo faaseseina. Latou i totonu o nati, avoka ma le suauʻu olive.
- Lona tolu, e manaʻomia le fuafuaina lelei o le taumafataga. Afai e le o matauina, atonu e leai se polotini, uʻamea ma le vaitamini B12.
- Fa, o le tausisia o tapulaa i le taimi e manaʻomia ai le tele o taumafaiga.
Ina ia aloese mai taimi le lelei pe a matauina le meaai a Ornish, ia manatua tulafono nei:
- E fautuaina e te maua pea le taimi mo le malosi. O le taimi maualalo e afa itula i le aso, pe tolu taimi i le vaiaso;
- E tatau ona faamalieina le lagona o le fiaaai. Faʻateleina le tele o meaai, ae o le numera o faʻasalaga;
- Mafai ona e malolo. Aoao auala masani.
- Pe a matauina le taumafataga o Ornish, ia faaopoopo meaʻai i mea taumafa i le taumafataga. E mafai ona avea ma vitamini B12, suauʻu paluga poʻo le suauu iʻa.