Faailoga
I le 90% o mataupu aʻo leʻi amataina faʻafitauli, o le maualuga o le toto maualuga e toetoe lava a le faʻaalia. O nisi taimi, o le maualuga o le maualuga (maualuga maualuga), o le ulu o le ulu, o le gasea ma le vaʻaia o le vaʻai e mafai ona tupu. I le leai o togafitiga, o le maualuga o le toto maualuga e mafua ai le faaleagaina o totoga i totonu ma le atinaʻeina o faʻafitauli (i le 20% o tagata gasegase): fatu fatu ma fatu fatu fatu, faʻaleagaina o le toe faʻatafunaina poʻo le taʻavale. Afai o le maualuga o le maualuga o le afaina o se isi maʻi, o lona uiga e sili atu i luga o le ata o le togafitiga autu. O le maualuga o le maualuga o le maualuga o le faʻamaʻi e aafia ai le 10-15% o le faitau aofaʻi. O aʻafiaga o le maualuga o le toto maualuga (CD) o le mafuaaga autu o le oti. O le atinaʻeina o le faʻamaʻi e fesoʻotai ma mea faʻalavelave e pei o:
• tausaga - o le maualuga o le CD e masani lava ona faateleina i le matua, ae e le tatau ona manatu o se tulaga masani mo tagata maualuga o le CD i le matua;
• mamafa - CD e maualuga atu i tagata e mamafa tele le mamafa o le tino;
• taʻaloga - o tagata Amelika o afuaga Aferika, mo se faataitaiga, maualuga maualuga, e sili atu ona foliga nai lo aʻafiaga o aʻafiaga a Europa.
Telefoni taua
E sili atu i le 90% o tagata mamaʻi e maua i le maualuga o le toto maualuga e aʻafia mai le maualuga o le maualuga o le toto, lea e atiina ae mo le leai o se mafuaaga. O se vaega faapitoa i lenei mea e faia e talafaasolo- pito o aiga, oona, ava malosi, ma mea tau le siosiomaga.
Isi mafuaaga
• O le maualuga o le maualuga o le toto e mafua mai i se ituaiga faapitoa o le faaleagaina o le toto, ua lauiloa o le fibrinoid necrosis.
• Toto. O le CD maualuga e aofia ai le 5-10% o maʻitaga ma, o le avea ma vaega o se maʻi tigaina ma le faaleagaina o le placenta, ua maua ai se tulaga maualuga mo le tina ma le tama.
O le maualuga o le maualuga e ono avea ma faailoga lona lua i:
• togafitiga o fatugaʻo;
• tumema o le pito o le endocrine e faʻamalo ai hormones e aafia ai le metabolism vai masima i totonu o le tino poʻo le tuʻuina atu o mea e pei ole adrenaline;
• ave ni vailaʻau faapitoa;
• faʻafitauli faʻapitoa.
O le toto toto e fuaina i se sphygmomanometer. O lenei masini e resitalaina tulaga taua e lua i le millimeters o le mercury (mm Hg): o le muamua - i le maualuga o le fatu faʻasese - i le systole, le lona lua - ma lona malologa - i le diastole. Pe a faʻamautinoaina le maualuga o le maualuga, o nei suiga uma e lua e aofia ai. E naʻo le tolu vae tolu o mataupu o le toto maualuga e mafai ona iloa ma maua. Mo le suʻesuʻega ua lava le tolu faʻasalaga o le toto maualuga i lalo o tulaga eseese.
O isi suʻesuʻega e aofia ai:
- suʻesuʻega urine mo le palatini;
- suʻega toto mo matāʻupu o galuega tau fatuga;
- faʻailoga X-ray ma le ECG e iloa ai le faʻalauteleina o le fatu.
E i ai mea sese i le fuaina o le toto. E mafai ona maua ni faʻasesega maualuga i totonu o se potu malulu, faʻatasi ai ma se vevela poʻo se laʻititi laʻitiiti. O maʻi e manaʻomia togafitiga faʻafuaseʻi e aofia ai:
• tagata gasegase e maualuga le toto pe a ma le 250/140 mm Hg. faatufugaga. ma le faʻalavelave maualuga. E mafai ona latou aʻafia i suiga ogaoga i le tupe ma le le lava o le tino ma le urea (o le i ai o se aofaiga tele o urea ma isi oloa gaosia i le toto);
• Tomaʻi ma le sekone lona lua o totoga o le loto (loto, fatuga) ma le maualuga o le mamafa pe a ma le 220/110 mm Hg. Art.
Auala e le faʻaogaina
O tagata maʻi e maualalo le maualuga (faʻasolosolo diastolic e oʻo atu i le 95-110 mm Hg) e le tuusaʻo i se tulaga tuusaʻo, o lea e mafai ai ona e taumafai e ausia sini taua o le CD e aunoa ma fualaau faʻaaogaina isi metotia:
• leiloa mamafa;
• faʻatapulaʻaina o le masima;
• faʻatapulaaina o meaʻai gaʻo;
• faʻatapulaaina o le taumafa ava malosi;
• teena o faʻamatalaga faʻafofoga;
• faʻatupulaia le gaioiga faaletino.
Afai ole taunuʻuga ole manaʻoga e le ausia i totonu o le tolu masina, atonu e talafeagai le faʻamaonia o fualaau. E faʻaaogaina le puleaina o le toto, o le diuretics ma le calcium channel blockers.
Faamanuiaga o togafitiga
Togafitiga e tatau ona umi, ma atonu, i le olaga atoa. E masani ona ave e tagata vailaau mo le 30-40 tausaga. O faʻamanuiaga o togafitiga faʻataʻitaʻiga e aofia ai:
• Faʻaitiitia le soifuaga faaletino, aemaise lava i totonu o tagata ulaula o tagata talavou e maualuga le maualuga;
• faʻaitiitia le lamatiaga o le fatu ma le gasegase o le cerebral;
• faʻaitiitia le lamatiaga o le atiaʻe o le fatu fatu.
Peitai, e tusa lava pe lelei le pulea o faailoga, o le maualuga o le toto maualuga e ono lagona ai le leaga, aemaise lava pe a oʻo i aʻafiaga aʻafia o fualaau faasaina, e aofia ai:
- vaivai - pe a ave ni peta-blockers;
- mago vaivai - faatasi ai ma le faʻaaogaina o le inisiua ACE;
- tolopoina;
- faafitauli ma le malosi, lea e mafai ona avea ma itu o le tele o fualaau faasaina.
Mataʻituina o le malosi
E masani lava, o tagata gasegase e talitonu e faigofie ona latou taofiofi le toto i lalo o le pule. O le ausia o tulaga faʻataunuʻuina faʻamaonia e faigata. E ui lava i le i ai o fualaau oona, ae na o le 20% o mataupu e mafai ona ausia se tau faʻasolosolo diastolic o le itiiti ifo i le 90 mm RT. Art. I le 60% o tagata gasegase, o le toto maualuga e fesuisuiai i se tulaga maualuga (diastolic pressure 90-109 mm Hg), ma o le isi 20% e i ai taunuuga leaga (silia ma le 110 mm Hg).
Pe a faʻamautuina le toto, e mafai e le tausisoifua ona toe vaʻaia vailaʻau. O aʻafiaga o le maualuga o le toto maualuga e mafai ona puipuia i le vave iloa o le maʻi. I le leai o togafitiga, o le maualuga o le toto maualuga e faateleina ai le lamatiaga o le maliu vave (i luma o le 70 tausaga). Ae ui i lea, a lava le togafitiga, o le tele o tagata gasegase e masani ona ola masani e aunoa ma ni faʻafitauli. O mafuaʻaga autu o le maliu i le maualuga o le totoʻa (45%) ma le faʻaleagaina o le myocardial (35%). O kulupu o tagata e le lelei le faʻataʻitaʻiga e aofia ai: tagata maʻi; alii. O fafine e faia faʻamatalaga o waha e sili atu ona aʻafia i le paʻu poʻo le faʻaleagaina o le myocardial, aemaise lava pe a latou ulaula.
Polokalame puipuia
O le suʻesuʻega o faʻamatalaga i le togafitiga o le maualuga o le maualuga o le maualuga o le maualuga na faaalia ai o le faʻaitiitia o le diastolic pressure e 5-6 mm Hg. Art. taʻitaʻia iʻuga nei:
• 38% le faʻaitiitia o le lamatiaga o le paʻu;
• 16% le faʻaitiitia o le lamatiaga o maʻi fatu fatu.
Ina ia le aofia ai le maualuga o le maualuga, e tatau i tagata matutua uma e oʻo i le 80 tausaga ona faʻaauau (faalima i le tausaga) ona faia se fua o le toto. Pe a faʻamaonia laina taua ole laina ole maualuga poʻo le tasi le faateleina o le toto, e tatau ona mataʻituina lelei le mataʻituina.