Coconut: mea aoga

I aso nei, pe ae sau i le faleoloa, o le a le maofa oe i lenei fualaau aina, e ui lava o le atunuu moni o le niu o motu sisifo o le Pasefika, Caribbean, Hawaii, India, Southeast Asia, Kalefonia i Saute ma South Florida - o nofoaga uma e pulea ai le tau o le tau. O le pama niu na ola i le vaitau o tainasoa ma ua manatu o se tasi o laau sili ona aoga i luga o le paneta. O aʻa ma laupapa e faʻaaogaina mo le gaosia o meafale ma meafale faʻapitoa, o laupega e faʻaaogaina e fai ma mea e momoe ai mo le moe ma e faʻaaogaina mo faamoemoega faʻapitoa: latou te faia teuteuga ma mea faigaluega. Mai laʻau o niu niu na faia ai le taualuga, mai le nectar o le inflorescences e maua ai le suka (lea e mafua mai ai le ava malosi). O le autu o la tatou tusiga i aso nei: "Coconut: mea aoga."

I le taimi nei, o pama niu e mafai ona maua i vaovao o itu uma e lua, i le va o vao ma aganuu. O le niu niu e sili ona fiafia i eleele oneone ma e masani lava ona tupu i luga o le sami. I aso anamua, o lona tuputupu ae e masani lava: pe a oʻo mai le niu, e pa'ū i le eleele ma o nisi taimi e tafe i totonu o le vai. O le niu e mafai ona folau mo le tusa ma le tolu masina, male le afe afe kilomita. "Mooring" i le matafaga, e mafai ona maua aʻa i totonu o le oneone, talu ai ona ua uma ona toto i totonu o le vai.

O le niu o le niu e oʻo i le 30 mita le maualuga, e fesuisuiaʻi ma faʻanoanoa, faatasi ai ma se pale tele, lau lau o le laʻau, e sosolo i le sami. E fiafia o ia i le malulu ma timuga mamafa. E tasi le laau e maua ai le 60 - 120 pulu i le vaitau. Aoina uma ia fatu atoatoa atoa poʻo se masina aʻo lei oʻo. O le fua o le pama e umi se umi - i totonu o le 10 i le 12 masina.

O le niu e iai lona foliga o le umi o le 15 - 30 cm, o le mamafa o le 1.5 - 2.5 kilokalama. O le tino malulu i fafo e foliga mai o se atigi anu, e taʻua o le exocarp. I totonu o le kulimi - papae papaʻe - endocarp, 12 mm mafiafia ma endosperm. O le faʻamamaina o le popo, vai ma manino. I le taimi o le matua o le tamaititi, o le a liua e avea ma se faʻamalosi o le lanu manogi, ona vevela ma faʻamalosi. I le pito i luga o le fualaau aina, e tolu laina, ma afai latou te faia ni pu i totonu, e mafai ona e maua ni popo vai e aunoa ma le tatalaina o le fua. O nisi taimi o le popo ma le susu o le niu ua le mautonu. O le susu susu e maua mai le pipi o le niu, e sinasina ma e ese le tofo mai le popo. O lenei susu e faigofie ona sauni i le fale. Mo lenei mea, o le popo pulupulu o loʻo faʻapipiʻi i luga o le kalama, sasaa i le vai ma a maeʻa le 20 minute e tuiina i le suka - fafo le popo o le niu. O lenei vai o loʻo i ai le tele o gaʻo ma le suka, o lea e masani ona faʻaaogaina e fai ai ni meaʻai ma mea suamalie.

O le popo na aoga foi togafitiga faafomaʻi: o loo aofia ai vitamini B ma le C, suauu meli, sodium, calcium, iron, potassium, fructose, glucose ma le sucrose. O masini e maua ile palu ma le susu o loʻo faʻaleleia meatotino, faʻaleleia le faʻaaliga, e faʻaaogaina e togafitia ai le manava ma le kolala. Fesoasoani i le popo i faʻamaʻi o le tino o le genetourinary system, beriberi, ma faʻalavelave le mautonu, togafitia ai le le atoatoa ma fesoasoani e faʻaleleia le tele o sperm. O le suauʻu popo e gaʻo ai le suka i totonu o le toto ma faʻaleleia le pulelaʻau o le inisalini, lea e puipuia ai le maʻisuka, e faʻaaogaina foi i togafitiga o faʻamaʻi fatu fatu.

O le suāuʻu paʻu e masani ona faʻaaogaina i totonu o le gaosiga o meaola: kulimi, masini, shampoos, rinses o loʻo i ai se mea e faigofie ona faʻaaogā ma e leai se faʻaoga. O le kulimi e faʻavae i luga o le niu e faʻapipii ai le paʻu ma manaia, o loʻo manaia tele. E faʻaaogaina le suauu popo mo ituaiga uma o le paʻu. A faʻaaogāina, o loʻo faʻapipiʻiina se faʻalelei e le mafai ona vaʻaia e tumau ai paleni vai ona o lona faʻamaluluina, faʻamamaina ma meaʻai paleni ma puipuia ai a tatou epidermis mai aʻafiaga o le siosiomaga. O le mea lea, e toe faʻafoʻisia le paʻu o le paʻu ma le paʻu o foliga, e le mafai ona toe faʻaogaina lenei suauu. Talu ai o le suauʻu popo e iai sona faʻaoga e le faʻafefete ma faʻafiafia, e mafai ona fesoasoani i le paʻu mataʻalia ma le pala e faigofie ai ona taulimaina ma mumu.

Faaaoga le suauu popo mo foliga uma ma le tino. E matua lagolagoina lelei le galala ma le galala o le paʻu, faʻasusulu le paʻu ma tausia ai se leo lautele. E le o se mea e leai se mea na faʻaaoga ai e Central ma South America lenei suauu mo le tele o seneturi o se sui sui. Ona o mea puipuia o le suauʻu, ua masani ona faʻaaoga i le togafitia o mu ma manuʻa. Ma afai e faʻafefiloi ma le sunscreen poʻo le faʻamalosi, o le ae maua se fofo e mafai ona faʻaumatia muamua ma pe a uma le sunbathing.

O le fufulu faʻatasi ma le suāuʻu popo e fetaui lelei mo le aveeseina o le siaki mai mata ma mata. Talu ai ona o lona tino, o loʻo faʻaaogaina le suauʻu e tausi ai paʻu pepe. E le gata ina faʻamaluluina ai le paʻu o le pepe, ae faʻamalosia ai foi lona tino.

O le kiona e masani ona faʻaaogaina i le kuka, i le foliga fou ma i le magogo, i le tulaga o paʻu o le niu. E masani ona faʻaaogaina mea e teuteu ai meaʻai i keke, keke ma pusa ma mea faaopoopo i yoghurts, ice cream, salads. O le pulupulu o le niu e le o iai le cholesterol, o lea e faʻaaoga ai e le gata i le tapeina o aano o manu, ae o iʻa foi. E le gata e maua ai lona tofo le masani ai, ae o loʻo aʻafia pea le gaʻo ma le manogi o mea manogi. Mo lenei mea, o popo niu e fetaui lelei lava. E le gata i lea, latou te teuteu lelei le ipu, latou te manaia le tofo ma o ese mai se mea e le masani ai i lou gutu. E "suamalieina" e pei o nati masani, o le vodka o loo taofiofia i latou.

O le suāuʻu popo o se vaega o mea e gaosia pe a kuka ai le margarine. E faaopoopoina i soupasi, saula ma paluga, lea e maua ai le manogi ma le tofo i le ipu. Mai i le susu o le niu, e saunia ai fualaau aina suamalie ma inu ava malosi. O lona uiga, o se niu, o ona aoga aoga e taua tele!